“Sırrımız Fâş Oldu”
Bursa’da manevi büyüklüğü ortaya çıkan ve kendi ifadesiyle sırrı fâş olan Hamidi Veli Hazretleri ise talebeleri ile birlikte Bursa’dan ayrılmıştır.
Melamilik ’in en önemli temsilcilerinden olan
Şeyh Hamidi Veli Hazretleri halk içinde Hakk ile birlikte olma yolunu seçmiş insanların teveccühünden ziyâde talebe yetiştirmek ve âlem-i İslâm’a hizmet etmekle meşgul olmuştur. Bu sebeple Somuncu Baba aşkın sırrı yolculuğunda kendi sırrı nerede ortaya çıktı ise oradan uzaklaşmıştır.
Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri’nin
Bursa’dan ayrılmasını
Bursalı İsmail HakkıSilsilenâme’sinde şu şekilde anlatmıştır:
“Şeyh Hamid ol gece merkebine suvar olup Aksaray tarafına gitmiştir. Ve burada kendisinin Muzaf Mescidi vardır. Ve Aksaray’dan dahi Darende’ye hicret buyurup ve anda intikal-i bekâ kılmıştır. Ve hâlâ türbesi ziyaretgâhtır.”
Somuncu Baba Bursa’dan ayrılmıştır ama hem o dönemde kullandığı fırını hem de hayatı günümüze kadar unutulmamıştır. Hatta çarşı esnafının her sabah iş başı yaparken Hamid-i Veli Hazretlerinin ekmek dağıttığı yerde dua ederek işe başlaması tesirlerinin ne kadar etkili olduğunu göstermektedir.
Somuncu Baba Aksaray’da yaşadığı yıllarda talebelerinin meşhurlarından halifesi
Hacı Bayramı Veli Hazretleri’ni dinî ve dünyevî ilimlerde eğiterek irşâd vazifesi ile Ankara’ya görevlendirmiştir.
Hacı Bayramı Veli Hazretleri‘nin Osmanlı Devleti’ne etkileri ayrı bir yazı konusu yalnız o kadar tesirli olmuştur ki;
Somuncu Baba kimdir? denildiğinde ilk akla gelen
Hacı Bayramı Veli’nin hocası olduğudur. Oğullarından
Yusuf Hakiki Baba’yı da Aksaray’a görevlendiren Hamidi Veli Hazretleri diğer oğlu
Halil Taybi ile birlikte Hac ziyaretinde bulunmuştur.
Somuncu Baba’nın Vefâtı ve Somuncu Taba Türbesi
Anadolu’ya döndükten sonra özellikle Kayseri, Bursa, Aksaray ve Darende olmak üzere bir çok merkezde bulunan ve talebe yetiştirerek İslam’a hizmet eden Şeyh Hamidi Veli Hazretleri ömrünün son kısmını daha önce de yaşadığı
Darende’de geçirmiştir. Kaynaklarda
Hıdırlık mevkii adı verilen günümüzdeki
Zaviye Mahallesi’nde Tohma Irmağı’nın yanına halvethanesini kuran
Şeyh Hamidi Veli SomuncuBaba Hazretleri 1412 yılında Darende’de vefat etmiştir. Cenaze namazını halifesi
Hacı Bayramı Veli kıldırmış ve halvethanesinin bulunduğu mekana defnedilmiştir. Vefatından sonra türbe haline çevrilen bu mekan zamanla cami olarak kullanılmaya başlanmıştır. Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri’nin Darende’deki soyunu devam ettiren evlâdı
Halil Taybi Hazretleride babasının yanına defnedilmiştir. Günümüzde Darende’de bulunan ve külliye şeklinde hizmet veren
Somuncu Baba Türbesi ve Külliyesi her yıl binlerce misafir tarafından ziyaret edilmektedir. Somuncu Baba Darende’deki ebedî istirahatgâhında aşıklarının gönlünde yaşamaya devam etmekte,
Somuncu Baba Türbesi nerede diye merak eden sevenlerini günümüzde de manevi anlamda irşâd etmektedir. Öyle ki şu anda
Somuncu Baba kimdir? sorusunda herkesin aklına
Darende gelmektedir.